Trzy małpy

Wyobrażenie trzech małp (sanbiki no saru 三匹の猿, sanzaru 三猿) zakrywających kolejno swoje uszy, usta i oczy jest znane w wielu miejscach na świecie. Pamiętam jak lata temu będąc małą dziewczynką oglądałam takie figurki w tzw. sklepach indyjskich. Wyobrażenie tych małp ma wyrażać japońskie przysłowie: mizaru, kikazaru, iwazaru (見ざる、聞かざる、言わざる) czyli „nie widzę, nie słyszę, nie mówię” w domyśle nic złego. Co można także interpretować - ktoś, kto nie słyszy zła, nie mówi nic złego i zła nie widzi, ma się przed nim uchronić.

A skąd te małpy? Prawdopodobnie z gry słów: japoński czasownik negacji "zaru" brzmi podobnie jak "saru", czyli małpa. Sanbiki no saru często określa się również mianem "trzy mądre małpy". A czasami pojawia się i czwarta małpa uosabiająca nie czynienie zła (shizaru しざる) , która przedstawiana jest z opuszczonymi lub skrzyżowanymi łapami. Całą czwórkę można podejrzeć np. tutaj.

Chyba najsłynniejsze przedstawienie sanbiki no saru można zobaczyć w chramie Tōshō-gū w Nikkō. Na budynku niepozornej stajni widnieje szereg XVII-wiecznych rzeźb z małpami, które obrazować mają cykl życia. Każdej przypisany jest opis ze zdjęciem.

Najpopularniejsze są, oczywiście, Trzy Małpy, które są niemal cały czas fotografowane.

Małpy pełnią ważną rolę w japońskich wierzeniach, o których można poczytać tutaj, między innymi w rytuałach kōshin (庚申). Bardzo znane są wierzenia dotyczące Masaru (神猿), czyli "małpiego bóstwa" w shintō. Popularność małp, a szczególnie Trzech Małp, ma swoje odbicie również  w sferze bardziej przyziemnej - oczywiście w Nikkō kupić można pamiątki, słodycze, zabawki, amulety z wizerunkami małp. Przeważnie tych trzech. :)

Omikuji, czyli wróżby

Czekoladowe ciasteczka mochi

Breloczki-amulety

Ema, czyli wotywna tabliczka

Amulet ochronny

Więcej o trzech małpach dowiedzieć się można między innymi tutaj i tutaj. Polecam!